ιτιά

ιτιά
Κοινή ονομασία φυλλοβόλων, δίοικων δέντρων και θάμνων, του βοτανικού γένους σάλιξ, της οικογένειας των σαλικιδών (δικοτυλήδονα). Οι ι. χαρακτηρίζονται από τα μικρά, γυμνά άνθη τους (αχλαμυδωτά, δηλαδή χωρίς στεφάνη), που είναι μόνο αρσενικά ή μόνο θηλυκά και αναπτύσσονται σε διαφορετικά δέντρα. Τα αρσενικά άνθη, πολύ εμφανή, παρουσιάζονται την άνοιξη και μοιάζουν με πυκνά αργυρόχρωμα και κίτρινα ωοειδή λοφία, τα οποία σχηματίζονται από πολυάριθμους στήμονες με τους ανθήρες. Οι καρποί είναι μονόχρωμες κάψες με πολυάριθμα μικροσκοπικά, τριχωτά σπέρματα. Έχουν απλά, ακέραια ή οδοντωτά, κατ’ εναλλαγή φύλλα, τα οποία έχουν μακρόστενο σχήμα. Είναι γνωστά περίπου 200 είδη του γένους αυτού, διαδεδομένα κυρίως στις θερμές και ψυχρές ζώνες του βορείου ημισφαιρίου. Η ελληνική χλωρίδα περιλαμβάνει περίπου 10 είδη. Η σάλιξηαίγεια έχει ωοειδή, πλατιά και οδοντωτά φύλλα, πράσινα στην πάνω επιφάνεια, γκρίζα και ελαφρώς χνουδωτά στην κάτω. Συναντάται σε υγρούς, δροσερούς τόπους στην ηπειρωτική Ελλάδα και στην Πελοπόννησο. Η σάλιξηλευκή είναι δέντρο μέτριων διαστάσεων με κοντό κορμό και ρωγμώδη, γκριζωπό φλοιό, που συχνά εκλεπτίζεται. Παράγει πολλά όρθια και λεπτά κλαδιά, με ευλύγιστα βραχύμισχα φύλλα, τα οποία είναι λογχοειδή, μακρόαιχμα, ελαφρώς πριονωτά και αργυρόχρωμα στην κάτω επιφάνεια. Το τελευταίο αυτό χαρακτηριστικό δίνει στην κόμη του δέντρου υπόλευκη απόχρωση, ελαφρώς γυαλιστερή στον ήλιο. Οι χοντροί βλαστοί της χρησιμοποιούνται ως πάσσαλος, και τα λεπτά κλαδιά της στην καλαθοπλεκτική. Για την τελευταία χρήση πιο κατάλληλα κλαδιά δίνει η σάλιξη λυγόμορφη, που σχηματίζει θαμνόμορφα δενδρύλλια στις όχθες των ποταμών της βορειοηπειρωτικής Ελλάδας. Και οι δύο καλλιεργούνται σε πολλά μέρη της Ευρώπης για τα ευλύγιστα κλαδιά τους. Στην Ελλάδα συναντάται πιο συχνά, σχεδόν σε όλη τη χώρα, η σάλιξ η λευκή. Ένα καλλωπιστικό είδος που χαρακτηρίζεται από τα λεπτότατα, μακρόστενα και λυγισμένα κλαδιά του είναι η σάλιξ η βαβυλωνική,που κατάγεται από την Ανατολή και φυτεύεται στους κήπους δίπλα από μία μικρή λίμνη ή ένα αυλάκι. Λιγότερο διαδεδομένα είναι τα είδη που έχουν κόκκινα-πορφυρά ή αρτίβλαστα τριχωτά κλαδιά ή σφαιρική κόμη και βλαστούς αρχικά χνουδωτούς και έπειτα λείους. Στις κορυφές των Άλπεων ζει η σάλιξ η ποώδης, που έχει ύψος μερικά εκατοστά. Οι ιτιές, δέντρα που αναπτύσονται σε παραποτάμιες θέσεις σε όλη την Ελλάδα, έχουν λεπτά ευλύγιστα κλαδιά τα οποία χρησιμοποιούνται στην καλαθοπλεκτική. Η ιτιά η κρεμοκλαδής ή κλαίουσα (σάλιξ η βαβυλωνική), είδος που κατάγεται από την Ανατολή και καλλιεργείται στους κήπους ως καλλωπιστικό.
* * *
και ετιά, η (ΑΜ ἰτέα, Μ και ἐτέα και ἐτιά και ἰτιά, Α ιων. τ. ἰτέη και ἰτείη)
κοινή ονομασία ειδών τού γένους φυτών Σάλιξ
αρχ.
ασπίδα πλεγμένη από κλάδους ιτιάς και καλυμμένη με γύψο, δέρμα βοδιού ή χαλκό.
[ΕΤΥΜΟΛ. ἰτέα < Fιτ-έα
το F επιβεβαιώνεται από τη γλώσσα τού Ησύχ. γιτέα- ἰτέα και από τον Όμηρο. Η λ. ανάγεται στη μηδενισμένη βαθμίδα *wī τής ΙΕ ρίζας *wei- «στρέφω, κάμπτω» και συνδέεται με λιθουαν. vytas «πλεγμένη», αρχ. ινδ. vīta-με μακρό ī όπως και στον τ. ἰτέα. Η λ. συνδέεται επίσης με τον τ. ἴτυς
Ο τ. εμφανίζει επίθημα -έα, που είναι πολύ εύχρηστο και σύνηθες σε ονομασίες δέντρων, φυτών (πρβλ. μηλ-έα, πτελ-έα, συκ-έη). Ο νεοελλ. τ. ιτιά < ἰτέα, με συνίζηση τού ε (πρβλ. εννιά < εννέα, μηλιά < μηλέα)].

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Поможем решить контрольную работу

Look at other dictionaries:

  • ιτιά — η είδος δέντρου …   Νέο ερμηνευτικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας (Новый толковании словарь современного греческого)

  • σάλιξ — η, Ν βοτ. γένος αγγειόσπερμων δικότυλων φυτών με 160 περίπου ήδη, από τα οποία φύονται στην Ελλάδα 10 περίπου, που είναι γνωστά με την κοινή ονομασία ιτιά. [ΕΤΥΜΟΛ. < αγγλ. salix < λατ. salix «ιτιά»] …   Dictionary of Greek

  • ФЕОФРАСТ —    • Theophrastus,          Θεόφραστος, перипатетик, родом из Эфеса на Лесбосе. Настоящее его имя Тиртам (Tyrtamus, Τύρταμος). Сначала он был учеником Платона, затем учеником и другом Аристотеля, который назначал его опекуном своего сына и… …   Реальный словарь классических древностей

  • CALLIMACHUS — I. CALLIMACHUS Archon Athenis, an. 4. Olymp. 107. II. CALLIMACHUS Atheniensis Dux praestantissimus, praeliô cum hostibus Persis commissô, quamplurimis hastilibus cum transfossus esset. et animam efflâsset, rectus sterit. Plut. in Paral. III.… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • άρκυς — ἄρκυς ( υος), η (Α) 1. κυνηγετικό δίχτυ 2. φρ. «ἄρκυες ξίφους» οι κίνδυνοι του ξίφους. [ΕΤΥΜΟΛ. Αβέβ. ετυμολ. Ο τ. ανάγεται στην ΙΕ.ρίζα *arqu «λυγισμένο, καμπυλωτό» και, κατά μία άποψη, συνδέεται με τη λ. άρκευθος* καθώς και με τις σλαβικές… …   Dictionary of Greek

  • ίουλος — I (Βοτ.). Χαρακτηριστική ταξιανθία σε μορφή τσαμπιού, που αποτελείται γενικά από μονογενή άνθη, συχνότερα αρσενικά. Ο ί. ταξινομείται στις απλές βοτρυώδεις ταξιανθίες και αποτελεί υποκατηγορία της ταξιανθίας στάχυς. Τα άνθη που συγκροτούν τον ί.… …   Dictionary of Greek

  • ίτυς — Μυθολογικό πρόσωπο. Ήταν γιος της Πρόκνης και του Τηρέα. Σκοτώθηκε από τη μητέρα του και την αδελφή του, οι οποίες εκδικήθηκαν με αυτό τον τρόπο τον Τηρέα για τα αδικήματα που είχε διαπράξει εναντίον τους. Ο Παυσανίας αναφέρει την ύπαρξη… …   Dictionary of Greek

  • γεωτροπισμός — Φαινόμενο χαρακτηριστικό για τα διάφορα όργανα των φυτών (ρίζα, βλαστό και φύλλα), η κατεύθυνση των οποίων κατά την αύξησή τους επηρεάζεται από το πεδίο της βαρύτητας. Από τη σύγκριση του γ. και του γεωτακτισμού προκύπτει ότι ο πρώτος δεν είναι… …   Dictionary of Greek

  • γυργαθός — γυργαθός, ο (Α) 1. αλιευτικό κοφίνι από ιτιά 2. ιστός τής αράχνης. [ΕΤΥΜΟΛ. Δημώδης τεχνικός όρος με καταληκτικό επίθημα θος (πρβλ. κάλαθος, ψίαθος«πλεξούδα από βούρλα»). Η λ. ανάγεται σε ΙΕ *ger «στρέφω, τυλίγω, πλέκω» με παρέκταση σε g (πρβλ.… …   Dictionary of Greek

  • δάσος — Έκταση ακαλλιέργητου εδάφους, στο οποίο αναπτύσσονται ελεύθερα δέντρα με ψηλό κορμό, σε ενώσεις με άλλες βλαστικές μορφές, όπως είναι οι θάμνοι, οι πόες και τα θαλλόφυτα, που διατάσσονται σε ορόφους και από τους οποίους ο ανώτερος συγκροτείται… …   Dictionary of Greek

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”